مرجع تقلیدی که بیش از ۲۵ بار با پای پیاده به زیارت کربلا مشرف شد

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: زیارت با پای پیاده بزرگداشتی است که از گذشته بوده و اختصاص به زمان خاصی ندارد همانگونه که نقل شده حضرت آدم هزار بار به زیارت خانه خدا رفت؛ در حالی که این مسیر را به وسیله قدم‌هایش پیمود. این شیوه، اختصاص به دین و فرهنگ خاصی ندارد؛ همان گونه که قیصر پادشاه روم با خدا پیمان بسته بود که هرگاه در نبرد با امپراتوری ایران پیروز شود به شکرانه این پیروزی بزرگ از مقر حکومت خود (قسطنطنیه پیاده به زیارت بیت المقدس برود. او پس از پیروزی به نذر خود عمل کرد و پای پیاده رهسپار بیت المقدس شد. در دین مبین اسلام، نیز زیارت با پای پیاده سنتی حسنه شمرده شده و سفارش بسیاری بر آن شده است.

امام صادق (ع) محبوبترین وسیله تقرب بنده به خداوند را زیارت خانه او با پای پیاده دانسته و می‌فرمایند یک حج با پای پیاده برابر با هفتاد حج است. تشرف با پای پیاده به بارگاه ائمه اطهاره نیز مورد تأکید بسیاری قرار گرفته و امام صادق (ع) می‌فرمایند: هر که پیاده به زیارت امیر مؤمنان می‌رود خداوند متعال به هر گامی ثواب یک حج و یک عمره برای او می‌نویسد، و اگر پیاده برگردد، به هر گامی برای او ثواب دو حج و دو عمره می‌نویسند

زیارت امام حسین (ع) نیز با پای پیاده مورد سفارش بسیاری قرار گرفته و امام صادق می‌فرمایند هر که پیاده به زیارت او رود هر گامی که بردارد و بگذارد ثواب آزاد کردن بندهای از اولاد اسماعیل را دارد و در روایت دیگری نیز می‌فرمایند هر که پیاده به زیارت قبر امام رود، خداوند متعال به عدد هر گام برای او هزار حسنه می‌نویسد و هزار گناه را از او محو می‌کند و روایات در این باب بسیارند.

اهل بیت‌ها نیز به این سنت نیکو اقدام کرده اند و نقل شده است که امام حسن مجتبی بیست و پنج مرتبه از مدینه با پای پیاده به زیارت خانه خدا رفتند. امام حسن در مسیر زیارت خانه خدا، از مرکب پیاده شده و مسافت بین مدینه تا مکه را با پای پیاده طی نموده و تمام کاروان نیز به تأسی از ایشان از مرکب پیاده شدند؛ به گونه‌ای که دیگر سواره ای در کاروان وجود نداشت. در روایت دیگری نیز بیان شده است که امام حسین راه را پیاده می‌پیمود در حالی که محمل‌ها و جهازها در کنار ایشان حرکت می‌کردند

از نقل‌های تاریخی این گونه به دست می‌آید که تشرف به بارگاه ائمه اطهار با پای پیاده از زمان حضور ائمه رایج بوده ولی در قرن‌های گوناگون اسلامی و به مقتضای حکومت‌های مختلف سیاری به خود دیده و همان گونه که زیارت ائمه اطهار در زمان‌ها و مکان‌های مختلف دچار فراوان بوده این سنت نیز دارای فراز و نشیب بوده است.

حاکمان حکومت‌های شیعی مانند حکومت آل بویه و حکومت صفویه، به این سنت حسنه اقدام کرده و سعی در تبلیغ آن بین شیعیان داشته اند. بنا به نوشته ابن جوزی جلال الدولمه یکی از نوادگان عضدالدوله، در سال ۴۳۱ ق با فرزندان و جمعی از یاران خود برای زیارت رهسپار نجف شده و از خندق شهر کوفه تا مشهد امیرالمؤمنین در نجف را که یک فرسنگ فاصله بود، پیاده و با پای برهنه پیمود. در زمان حکومت صفویه نیز اهتمام بسیاری بر زیارت با پای پیاده صورت گرفته است شاه عباس صفوی و علمای بزرگ عصر ایشان همچون مرحوم شیخ بهایی برای رواج فرهنگ زیارت در بین مردم در سال ۱۰۰۹ ق از اصفهان عزم مشهد کرده و با پای پیاده به زیارت امام علی بن موسی الرضا رفت.

به مناسبت فرارسیدن ماه صفر و ایام پیاده روی اربعین حسینی، در سلسله مطالبی، به مهمانی خاطرات این بزرگان از راهپیمایی اربعین و زیارت حرم امام حسین (ع) می‌رویم و می‌توانید تمامی بخش‌های این مجموعه را در اینجا مشاهده نمائید.

آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی متولد ۱۳۱۵قمری /۱۲۷۶ شمسی و متوفی ۱۴۱۱ قمری / ۱۳۶۹ شمسی از مراجع عظام تقلید شیعه است. ایشان از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری و آقا ضیا عراقی بود و نیز از درس سید علی قاضی سید احمد کربلایی و میرزا جواد ملکی تبریزی بهره برد.

آیت الله مرعشی نجفی کتابخانه ای را در قم تأسیس کرد که امروزه از لحاظ تعداد و کیفیت نسخه‌های خطی کهن اسلامی، نخستین کتابخانه ایران و سومین کتابخانه جهان اسلام به شمار می‌رود.

علاوه بر این، مدرسه‌های مرعشیه شهابیه مهدیه و مؤمنیه را در قم تأسیس کرد. ایشان در طول زندگی خود موفق به تألیف بیش از ۱۵۰ کتاب و رساله شد که برای نوشتن برخی از آنها به شهرها و کشورهای مختلفی سفر کرد و با دانشمندان ادیان مختلف به گفتگو نشست.

ایشان به سامرا کاظمین، بغداد، کربلا، حله، موصل العماره، کوت، بصره، کوفه، مسیب، دجیل، زبیر و… سفر کرد و در سفری که به هندوستان داشت در بمبئی با مشاهیر مذاهب بودایی ملاقات کرد. او مکاتبات متعددی با علامه شیخ طنطاوی جوهری، مصری رئیس جمعیت اخوت اسلامی مصر داشته است و کتاب ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین» را به او هدیه کرده است.

ایشان در سال ۱۳۴۲ قمری از نجف به ایران مهاجرت کرد و به کرمانشاه همدان، زنجان، تبریز مشهد و تهران رفت و چند ماهی از اساتیدری بهره برد وی در ۷ شعبان ۱۳۴۳ وارد قم شد و به درخواست شیخ عبدالکریم حائری در این شهر ساکن و مشغول به تدریس شد. پس از رحلت آیت الله بروجردی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی به عنوان یکی از مراجع مطرح شد.

آیت الله مرعشی نجفی نسبت به زیارت پیاده سیدالشهداء (ع) اهتمام ویژه ای داشت. مرحوم آیت الله سید عادل علوی از اساتید عراقی مقیم قم می‌گوید: «روزی آیت الله مرعشی نجفی برایم تعریف می‌کرد که زمانی که در نجف حضور داشت بیش از ۲۵ بار با پای پیاده به زیارت امام حسین مشرف شد و در این مسیر ۱۰ نفر از طلاب علم همراه او بودند که در میان آنها، سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی و سید ابوالقاسم خویی حضور داشتند؛ و می‌گفتند همه ما از مراجع تقلید و فقها و مجتهدین شدیم. کارهای این سفر معنوی بین ما تقسیم می‌شد و سهم من و یکی دیگر از همراهان این بود که در هر منزل به هر زحمتی که باشد، برای برادران آب بیاوریم. یکی غذا می پخت و دیگری چای درست می‌کرد و بنابراین هر کدام از ما وظیفه خاصی در سفر داشتیم جز آقای شاهرودی که می‌گفت: من باید دل شما را در طول مسیر شاد کنم و سختی‌های راه را برایتان آسان نمایم.»